Hayatın
içinde insanların ne zaman neye ihtiyacı olacağı bilinemez. Buradan
hareketle diğer insanların ihtiyaçlarına daha duyarlı yaklaşmanın
gerekliliğine halkın ilgisi ve dikkatini çekmek ve organ bağışını
arttırmak için bugün son derece önemlidir.
Organ bağışı hakkında merak ettikleriniz
Bizim ya da en sevdiklerimizden birinin organ nakline ihtiyacı olursa ne
yaparız? Onları yaşatmak için nelerden vazgeçebileceğimizi bir düşünün!
Bir gün daha bizimle kalması için neleri feda edebileceğimizi? Ve bu
durumdaki binlerce gözü yaşlı insanı?
Lütfen! Organ bağışına destek verelim, duyarlılık gösterelim!
Organ nakli nedir?
Vücutta
görevini yapamayan bir organın yerine canlı bir vericiden veya ölüden
alınan sağlam ve aynı görevi üslenecek bir organın nakledilmesi
işlemidir.
Organ bağışı nedir?
Bir
kişinin hayatta iken serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten
sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına
izin vermesi ve bunu belgelendirmesidir.
Nakil yapılabilecek doku ve organlar hangileridir?
-Böbrek
-Deri
-Karaciğer
-Kalp
-Akciğer
-Pankreas
-İnce barsak
-Kemik
-Kemik iliği
-Kornea
-Kalp kapağı | - Kıkırdak
- Tendon
- Kas Dokusu
- Yüz Saçlı Deri
- Ekstremite
- Üst Solunum Yolu
- Üst Sindirim Yolu
- Kadınlarda Uterus |
Her ölümden sonra organlar alınabilir mi?
Organ
bağışı yapılsa bile her ölümden sonra organ nakli mümkün değildir.
Örneğin evde ya da yolda vefat eden bir kimse bağış kartı ve ailesinin
rızası olsa bile organları alınamaz. Yalnızca hastane yoğun bakım
ortamında beyin ölümü gerçekleşen insanlardan organ nakli yapılabilir.
Yani sıkça duyduğumuz deprem ve felaketlerden sonra cesetlerin
organlarının alınması gibi bir durum söz konusu değildir.
Bir organ herkese nakledilebilir mi?
Bir
organın hiçbir özellik aranmadan herhangi birine nakledilmesi söz
konusu değildir. Organ naklinde alıcı verici olacak kişilerin doku
uyumları önem arz etmektedir. Alıcı ve vericinin doku uyumları testlerle
belirlenir en yüksek doku uyumunda cerrahi işlem gerçekleştirilir.
Ayrıca doku uyumunun yanı sıra nakille verilen bağışıklık önleyici
ilaçlarla (İmmunsuppresive) ameliyat başarısı yükselir.
Kişi ölmeden organ nakli kararı alınabilir mi?
Tıpta
en temel ilke her bireyin kendi yaşam hakkı olduğu ve trilyonda bir
yaşama dönüş şansı bile olsa bu şansın sonuna kadar kullanılması
gerektiğidir. Hiç kimse için nasıl olsa ölecek tabiri kullanılamaz.
Hastane yoğun bakım ortamında doktorlardan oluşan bir ekip tarafından
beyin ölümü kararı verilmeden organ nakli düşüncesi asla gündeme
gelemez.
Dinen bir sakınca var mıdır?
Diyanet
İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, organ bağışını insanın
insana yapabileceği en büyük yardım olarak tanımlanmıştır. 6.3.1980
tarih 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu bildirmiştir.
Diğer İslam ülkelerinde de ve bütün büyük dinlerde de benzer kararlar
mevcuttur. Kur'an-ı Kerim'de de (Maide Suresi, Ayet 32) " KİM BİR
KİMSEYE HAYAT VERİRSE, ONUN SANKİ BÜTÜN İNSANLARA HAYAT VERMİŞÇESİNE
SEVAP KAZANACAĞI " beyan olunmuştur.
Nereye-nasıl organ bağışı yapabilirim?
-İl Sağlık Müdürlüğüne
-Tüm Özel ve Kamu Hastanelerine
-Üniversite Hastanelerine
-Organ nakli yapan merkezlere
-Toplum Sağlığı ve Aile Sağlığı Merkezlerine
Organ
bağışı yapmak isteyen kişiler yukarda belirtilen yerlere başvuru
yaparak iki tanık huzurunda bir belge imzalayarak organ bağışı kartına
sahip olurlar. Organ bağışı kartını alan kişinin, bağış kartını her
zaman üzerinde taşıması gerekmektedir.
Organ bağışı için yaş sınırı ve özellik aranıyor mu?
18 Yaş ve üzeri akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışı yapabilir ve organ bağışı kartı sahibi olabilir.
Bütün organlarımı bağışlamak istemiyorum, mümkün mü?
Organ
bağışı kartının bir bölümünde bağışlamak istediğiniz organlarla ilgili
seçenekler mevcuttur, bu bölümde işaretlediğiniz organlarınız dışında
her hangi bir organınızın alınması söz konusu değildir.
Her organ bağışı yapanın organları mutlaka alınır mı?
Kişi
organ bağışı yapmış olabilir fakat evde yolda ya da kaza yerinde ölümü
gerçekleşmiş ise organları alınamaz. Daha öncede belirttiğimiz gibi
ancak hastane ortamında tıbben ölümü gerçekleşmiş kişilerin organları
aile bireylerinin de onayı ile alınabilir.
Organ bağışı fikrimden vazgeçtim! Mümkün mü?
Organ
bağışı kartı sahibi olsanız dahi, istediğiniz anda ailenize bildirerek
ve bağış kartınızı yırtarak, fikrinizden vazgeçebilirsiniz.
Bakanlığımızca 2013 yılı Nisan ayında oluşturulan Türkiye Organ Bağışı
Bilgi Sistemine (TODBS) kaydınız var ise kaydınızın silinmesi için organ
bağışı yaptığınız kuruma ya da organ bağışı alan her hangi bir kuruluşa
talebinizi iletebilirsiniz.
Organ bağışı yaptığımı, aile bireylerimden gizlemek istiyorum! Üzerimden çıkacak bağış kartı yeterlimidir?
Hiçbir
zaman bağış kartı tek başına yeterli değildir. Ailenizin ya da
yakınlarınızın rızası olmadan organlarınız alınamaz. Bu sebeple bağış
yaptığınız andan itibaren bu kararınızı ailenizle paylaşmanız
gerekmektedir, organ bağışı bir nevi mirastır.
Organlarımın birine satılma ihtimali ya da belirli kişilere özellikle verilme durumu var mıdır?
Kişilerin
bir bedel karşılığı organlarını vermeleri 2238 sayılı yasaya göre
yasaktır. Bağışlanan organlar, bu konuyla ilgilenen Ulusal Koordinasyon
Sistemi tarafından tıbben acilliği ve doku uyumuna göre en uygun alıcıya
nakil edilir. Bu belirlemede zengin, fakir, ırk, cinsiyet vb. ayrımlar
kesinlikle yapılmaz.
Organları alınan kişinin cenazesi vücut bütünlüğü bozulmadan teslim edilmesi mümkün müdür?
Organları alınan kişinin cenazesi son derece özenli bir şekilde vücut
bütünlüğü bozulmadan aileye teslim edilir. Bu konuda nakil merkezleri
özellikle hassasiyet göstermektedir.
24 Şubat 2022