Hekim Seçme Hakkı Nedir?
Hekim seçme hakkı; hasta ve hasta yakınlarının, en temel hasta hakkı
olan sağlık çalışanını seçmesi ve değiştirmesi, teşhis ve tedavilerinde
katılımcı rol oynamaları şeklinde ifade etmek mümkündür.
Hekim seçme hakkı; ulusal ve uluslar arası metinlerde şu şekilde yer almaktadır:
“Hasta, hekimini özgürce seçme hakkına sahiptir.” (Lizbon Bildirgesi 1981),
“Hastalar, sağlık sisteminin işleyişi ile uyumlu olarak, hekimlerini
veya diğer sağlık personelini ve sağlık kurumlarını seçme ve değiştirme
hakkına sahiptir.” (Amsterdam Bildirgesi 28-30 Mart 1994 ),
“Hasta özel veya devlet sektöründe olmasından bağımsız olarak
hekimini ve hastanesini veya sağlık hizmeti veren kurumları özgürce
seçme ve değiştirme hakkına sahiptir. Hasta herhangi bir aşamada diğer
bir hekimin görüşünü alma hakkına sahiptir.” (Bali Bildirgesi Eylül
1995),
“Yeterli bilgiye sahip her birey farklı tedavi prosedürleri
(yöntemleri) ve tedaviyi verecek kişiler arasında seçim yapma hakkına
sahiptir. Hasta, hangi teşhis ve tedavi yöntemin kullanılacağı ve
doktor, uzman veya hastane seçimi konularında karar verme hakkına
sahiptir. Sağlık hizmetleri, bu tedaviyi uygulayacak çeşitli merkezler
(sağlık kurumları) ve doktorlar ile alınan sonuçlar hakkında bilgi
vererek bu hakkın kullanılabileceğini temin etmelidirler. Bu hakkın
kullanımını kısıtlayan tüm engeller kaldırılmalıdır. Doktoruna
güvenmeyen bir kişi başka bir doktor talep edebilir(seçebilir).” (Hasta
Haklarına Ilişkin Avrupa Statüsü (Ana Sözleşmesi) Temel Dokümanı Roma,
Kasım 2002),
“Sağlık müesseselerinde tatbik olunan usul ve kaideler mahfuz olmak
üzere, hasta; tabibini ve diş tabibini serbestçe seçer.” (1960, Tıbbi
Deontoloji Tüzüğü 5 inci Madde),
“Mevzuat ile belirlenmiş usullere uyulmak şartı ile hastanın,
kendisine sağlık hizmeti verecek olan personeli serbestçe seçme,
tedavisi ile ilgilenen tabibi değiştirme ve başka tabiplerin
konsültasyonunu istemek hakkı vardır.” (1998, Hasta Hakları Yönetmeliği 9
uncu Madde),
“Yataklı tedavi kurumlarında mevcut her klinisyen uzmanın poliklinik
hizmeti vermesine yönelik düzenleme yapılarak hastaların hekim
seçmesine imkân sağlanır.”(2005, Yataklı Tedavi Işletme Yönetmeliği 8
inci Madde)
“Her hastanın sağlık sistemine uygun olması ve yetkili hekimin uygun
görmesi halinde, kendisine sağlık hizmeti sunan kişi ve kuruluşu
değiştirme hakkı bulunmalıdır.” (Hasta Hakları ve Sorumlulukları
TS-12222-Nisan 1997)
“Hasta, mevzuatın belirlediği kurallara, tıbbi uygulamanın
özelliklerine ve kurumun koşullarına göre hekimini seçmekte özgürdür.”
(Hekimlik Meslek Etiği Yönetmeliği 22 inci Madde)
Görüldüğü üzere ulusal ve uluslar arası metinlerde, hekim seçme hakkı çok açık ve net olarak ortaya konmaktadır.
Bu
hakkın kullanılabilmesi için hastanemizde, poliklinik oda sayısını
arttırılarak, her klinisyen uzmanın poliklinik hizmeti vermesine yönelik
düzenlemeyle hastaların hekim seçmesine imkân sağlanmıştır.
Ayrıca Bakanlığımız tarafından 17 Ekim 2007 tarih ve 9379 Sayılı Makam Oluruyla
Sağlık Hizmeti Sunumunda Poliklinik Hizmetlerinin Hastaların
Hekim Seçmesine ve Değiştirmesine İmkân Verecek Şekilde Düzenlenmesi
Hakkında Yönerge” yayınlanmıştır. Dolayısıyla bu yönergenin 5.
Maddesinde yer alan bentlerin gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir.
Madde 5- (1) Poliklinik hizmetlerinin sunumunda;
a) Temel hasta haklarından olan, hastanın kendisine sağlık
hizmeti verecek olan hekimi seçme ve değiştirme hakkının
kullanılabilmesini sağlamak amacıyla, kurumlarda hastanın hekim
seçmesine imkân tanınması,
b) Her hekime bir poliklinik odası sağlanarak poliklinik yapılan
oda sayılarının artırılması suretiyle belirli saatlerde yaşanan
yığılmaların önlenmesi ve hasta bekleme sürelerinin azaltılması,
c) Hastaların sağlık hizmet sunumunda en iyi işbirliği
yapabileceği ve iletişim kurabileceği hekimi seçmesinin sağlanması,
ç) Hastaların sağlık kurumuna her gelişinde, istedikleri takdirde aynı hekime muayene olabilmesinin sağlanması,
d) Hastanın isteği doğrultusunda, sağlık kurumuna ilk kabulünden
itibaren aynı hekimin kontrolü altında olmasının sağlanması,
e) Hastanın yataklı tedavi kurumundaki tedavisinin herhangi bir aşamasında hekimini değiştirme hakkının sağlanması,
f) Sağlık hizmeti sunumunda, sağlık kurumlarındaki hekim seçme
uygulamalarının standartlaşmasının ve uygulamada birliğin sağlanması,
g) Hekim seçme ve değiştirme hakkı kapsamında hastaya talebi halinde
kendisine sağlık hizmeti veren veya verecek olan hekimlerin kimlikleri,
görev ve unvanları hakkında bilgi verilmesi,
ğ) Yapılacak tüm düzenlemelerde hasta yararının gözetilmesi ile
hastalara gerekli danışmanlık hizmetleri verilerek bilgilendirilmeleri
ve personel-hasta iletişimini kolaylaştıracak uygulamalar yapılması,
esastır.
Hastanemizde bu kapsamda hastaların hekimlerini seçebilmeleri amacı ile Dr. Hekim Çalışma Takvimi de düzenlenmektedir.
14 Ocak 2022